Dyscyplina nauki o komunikacji społecznej i mediach, wyodrębniona rozporządzeniem MNiSW z 20 września 2018 roku, powstała z połączenia trzech dotychczas funkcjonujących w różnych dziedzinach (nauk humanistycznych oraz nauk społecznych) dyscyplin: nauk o mediach, bibliologii i informatologii oraz nauk o poznaniu i komunikacji społecznej. Na Uniwersytecie Warszawskim, wśród osób deklarujących przynależność do nowej dyscypliny, znaleźli się wyłącznie reprezentanci dwóch pierwszych, obecnie będących subdyscyplinami, czyli nauk o mediach oraz bibliologii i informatologii. Zdecydowana większość badaczy zatrudniona była i jest na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii (WDIB). 

Głównym celem naukowym WDIB UW jest wykorzystanie efektu synergii, jaki wyznaczają pokrewne obszary badawcze subdyscyplin. Zbliżone pola i metody badawcze stwarzają dobre podstawy do prowadzenia badań interdyscyplinarnych. 

Koncentrujemy się więc zarówno na badaniu mediów i wieloaspektowych procesów komunikacji, jak również na teorii i metodologii działalności informacyjnej (gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie danych, wiadomości, informacji z różnych dziedzin wiedzy) oraz badaniu książki we wszystkich aspektach jej funkcjonowania (jako obiektu materialnego i społecznego narzędzia kultury).

Najnowsze osiągnięcia publikacyjne pracowników WDIB można prześledzić na ich profilach. Inne aktywności badawcze scharakteryzowane zostały w kolejnych zakładkach tej strony. 

Na odrębną uwagę zasługuje aktywność środowiskowa oraz zagraniczna pracowników deklarujących prowadzenie badań w dyscyplinie na Uniwersytecie Warszawskim, pracujących w międzynarodowych zespołach badawczych, uczestniczących w prestiżowych dla dyscypliny konferencjach i kongresach, współpracujących z badaczami z zagranicznych ośrodków.

Ważnym aspektem działalności naukowej pracowników WDIB UW jest istotny wpływ wyników badań na otoczenie społeczne i gospodarcze. Do najważniejszych osiągnięć w tym zakresie należą: badanie Fear of Missing Out – FOMO, Polonijna Biblioteka Cyfrowa oraz organizacja Olimpiady Wiedzy o Mediach.

Badanie Fear of Missing Out - FOMO

W 2018 r. zostało przeprowadzone pierwsze w Polsce, zakrojone na tak szeroką skalę, badanie Fear of Missing Out (m.in. został wyliczony wskaźnik FOMO w kraju). Inicjatorką i koordynatorką projektu była dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska.

Projekt składał się z kilku etapów:

1. Analizy literatury przedmiotu, dokonanej na podstawie tekstów naukowych dostępnych w Web of Science, odnalezionych za pomocą instrukcji wyszukiwawczej „Fear of Missing Out” or „FOMO” (bez początkowej cezury czasowej, aktualizowanej do końca listopada 2018 r., z uwzględnieniem wszystkich baz tematycznych).
2. Reprezentatywnych badań ilościowych, opierających się na kwestionariuszu ankiety internetowej (dalsze informacje zaprezentowano poniżej).
3. Popularyzacji wiedzy na temat zjawiska dzięki:
   1. opracowaniu raportu badawczego pt. „FOMO. Polacy a lęk przed odłączeniem” (znalazły się w nim m.in. najważniejsze dane ankietowe i rekomendacje na temat cyfrowego dobrostanu);
   2. współpracy z mediami w celu nagłośnienia istoty zjawiska, jego przyczyn, skutków i sposobów przeciwdziałania mu.
4. Pracy naukowej nad opracowaniem pozyskanych danych.

Efektem powyższych prac był raport „FOMO. Polacy a lęk przed odłączeniem”, ogłoszony w październiku 2018 r. (jego wydanie wsparło Google Poland). Spotkał się on z ogromnym zainteresowaniem mediów: ukazało się ponad 140 publikacji w największych środkach przekazu (m.in. TVP1, Polsat News, RMF FM, Chilli ZET, pisma i portale grupy Polska Press,
TVP Warszawa, Focus, TOK FM, etc). O raporcie dyskutowali też youtuberzy oraz agencje marketingowe (nagrania wideo, fora internetowe). Należy podkreślić, że w ten sposób nie tylko udało się spopularyzować zjawisko FOMO, ale także wesprzeć kreowanie wizerunku WDIB UW. 

Polonijna Biblioteka Cyfrowa

Polonijna Biblioteka Cyfrowa (PBC) powstała w 2012 r. w ramach projektu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” ogłoszonego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jej kustoszem i założycielem jest prof. dr hab. Dariusz Kuźmina z WDIB UW. Na przestrzeni ostatnich lat Biblioteka była i jest finansowana z kilku źródeł (projekty: Senatu RP, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). Jest uznaną i wiodącą płaszczyzną wymiany informacji, platformą dalszych badań, forum promocji i popularyzacji działalności Polonii, w tym jej nowatorskim i jednoczącym atrybutem tożsamościowym.

Celem tej unikatowej instytucji jest zabezpieczenie, gromadzenie, zachowanie oraz udostępnianie zbiorów, bezcennych dla historii Polski oraz dorobku intelektualnego i kulturalnego społeczności emigracyjnych ostatnich dwóch wieków, będących w dyspozycji organizacji zrzeszających polską diasporę na świecie oraz kolekcjonerów prywatnych.
W zbiorach PBC znajdują się niezwykle wartościowe dla historii i nauki polskiej archiwalia, książki, fotografie oraz czasopisma. Zespół Polonijnej Biblioteki Cyfrowej współpracuje bezpośrednio z ponad dwudziestoma organizacjami polonijnymi na czterech kontynentach.

Dzięki uniwersalnemu charakterowi działalność Biblioteki uzupełnia ofertę największych ośrodków digitalizujących i udostępniających polskie dziedzictwo kulturowe, takich jak np. POLONA, której PBC stanowi istotne uzupełnienie, oferując obiekty niedostępne w Bibliotece Narodowej, a stanowiące często ogromnej wagi źródło historyczne dokumentujące losy Polaków poza krajem w XIX i XX stuleciu. Świadczy to o bezcennej wartości zbiorów PBC.

Olimpiada wiedzy o mediach

Interdyscyplinarna Olimpiada Wiedzy o Mediach dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych, organizowana od 2014 roku, ma na celu:

• popularyzację wiedzy z zakresu nauki o mediach w społeczeństwie, a zwłaszcza wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
• promocję edukacji medialnej, świadomego odbioru i współuczestnictwa w komunikacji społecznej.
• doskonalenie umiejętności samodzielnego dokonywania analiz i ocen dotyczących przekazów medialnych na podstawie posiadanych informacji.

Tematyka Olimpiady obejmuje treści programowe dotyczące historii i zasad funkcjonowania mediów, ujęte w podstawie programowej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, zwłaszcza w zakresie przedmiotów: wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, język polski i historia, realizowanych na poziomie rozszerzonym.

Wszelkie zapytania dotyczące obsługi badań naukowych prosimy kierować do Sekcji Obsługi Badań Naukowych.